Wzór do naśladowania

Guercmo (Giovanni Francesco Barbieri)

"Św. Łukasz pokazujący obraz Matki Bożej"
olej na płótnie, 1652-1653
Muzeum Sztuki Nelson-Atkins, Kansas City

Święty Łukasz nie tylko napisał Ewangelię. Według tradycji potrafił również malować. Teodor Lektor (VI wiek) podaje, że ewangelista namalował obraz Matki Bożej, który zabrała z Jerozolimy Eudoksja, żona cesarza Teodozjusza II. Od tego czasu autorstwo św. Łukasza przypisywano wielu ikonom. Miał on namalować m.in. powszechnie czczony w średniowiecznym Bizancjum obraz Maryi Theotokos, czy jasnogórską Czarną Madonnę.

Ikona, którą właśnie prezentuje nam ewangelista, należy do typu zwanego Hodigitria - co oznacza "przewodniczka wskazująca drogę". Maryja trzyma na rękach małego Jezusa i jednocześnie wskazuje Go ręką jako Drogę, którą wszyscy powinniśmy podążać. Gest Matki Bożej powtarza św. Łukasz. Patrzy na nas i wskazuje Maryję z Dzieciątkiem jako wzór do naśladowania. Można więc powiedzieć, że mamy do czynienia z wieloma "obrazami w obrazie". Niewidoczny na płótnie malarz Guercino wskazuje nam św. Łukasza, wskazującego na Maryję, która z kolei wskazuje na Jezusa.

Obraz podtrzymuje anioł - posłaniec Boży. Artysta w ten sposób podkreśla, że malarskie dzieła Łukasza powstawały z Bożej inspiracji.

Z prawej strony widzimy wielką księgę leżącą na stoliku i zanurzone w kałamarzu pióro. W ten sposób Guercino przypomina, że św. Łukasz jest autorem Ewangelii. Właśnie oderwał się na chwilę od pisania, by namalować
obraz. Na księdze leży figurka byka - to atrybut św. Łukasza jako ewangelisty. Według interpretacji św. Hieronima i św. Grzegorza Wielkiego
byk - zwierzę składane w starożytności w ofierze - przypomina tu o zbawczej śmierci ofiarnej Chrystusa.

Leszek Śliwa

Tygodnik Katolicki "Gość Niedzielny" Nr 41 - 12 październik 2014r.

góra

Powiększenie

<< do w ramach
.